Reaktif hipoglisemi belirtileri, kişiden kişiye değişiklik gösterse de ortak bazı belirtiler, tanı için değer taşır. Pek çok kişi, “bende hipoglisemi olduğunu nasıl anlarım” sorusunu sorar. Bir kişide reaktif hipoglisemi olduğunu gösteren en yaygın şikayet ise genellikle karbonhidrat açısından zengin bir öğünün ardından 2-4 saat içerisinde ortaya çıkıyor olması, kişide aşırı insülin yanıtı ve sonuç olarak da açlık hissi yaratıyor olması.[1] Ancak hipoglisemi nasıl anlaşılır sorusunun yanıtı için söz konusu yakınma, tek başına yeterli değildir. Peki, reaktif hipogliseminin belirtileri nelerdir?

Bu sorunun yanıtına geçmeden önce hipoglisemi nedir, nedenleri nelerdir sorularına yanıt verelim...

Reaktif Hipoglisemi Nedir?

Reaktif Hipoglisemi, postprandial hipoglisemi adıyla da bilinir. Yemekten sonra kandaki şeker oranında ani bir düşüş olması olarak tanımlanır. Söz konusu kan şekeri düşüşü, kişi tarafından bazı belirtilerle hissedilir. Aslında reaktif hipogliseminin kendisi, diyabetin belirtisi olarak da görülür.[1] Elbette kişi, durumu fark ederek egzersizi kontrollü, beslenmesi daha fazla diyabetliye yönelik, karbonhidrat miktarına dikkat eden bir yaşam tarzı seçerek ve sürekli olarak kanda şeker ölçümü ile diyabete uzanan süreci geciktirebilir, glisemi düzeyi ile egzersiz yoğunluğunu takip etmek önemlidir. Örneğin glisemi düzeyi 100 mg/dl ‘in altında iken egzersiz yapmak hipoglisemi riski oluşturur.[2]

Reaktif Hipoglisemi Nedenleri

Öncelikle “hipogliseminin nedeni şudur” demek, mümkün değil. Reaktif hipogliseminin sebepleri üzerine yüzlerce araştırma olmasına rağmen bir kişide bu durumun neden ortaya çıktığını açıklamak zordur. Ancak iki ana sebebin dominant bir şekilde etken olduğu biliniyor. Bunlar:

●      Karbonhidrat ağırlıklı beslenme önemli bir neden çünkü bu besinler tüketildikten hemen sonra kanda glukoz ve pankreasta insülin üretimi hızla yükselir.[1]

●      Endokrin organların ürettiği hormonların fazlalığında veya yetersizliğinde de reaktif hipoglisemi görülebilir.[1]

Bunlara ek olarak hipoglisemi komasının nedenleri de şöyle özetlenebilir:[1]

●      İnsülin dozunun fazla yapılması veya zamanlama hatası

●      Oral insülin dozundaki hata

●      Öğün atlama

●      Böbrek veya karaciğer yetmezliği

●      Alkol almak

Reaktif Hipoglisemi Tedavisi

Reaktif hipoglisemi varsa nasıl tedavi edilir sorusu da sıklıkla sorulur. Bu sorunun yanıtını, sağlık uzmanınız verebilir. Ancak size özel bir beslenme ve egzersiz planının olması önemlidir. Reaktif hipoglisemi, beslenme ve yaşam tarzı ile çok yakından ilişkilidir. Öyle ki, kişi sadece bir kaç hafta için beslenme ve egzersiz alışkanlığını değiştirdiğinde bile kendisindeki değişimi hisseder. [2,3]

Reaktif Hipogliseminin Belirtileri Nelerdir?

Bir kişide hipoglisemi olduğu nasıl anlaşılır, sorusunun yanıtı ise belirtiler ve kan testleri ile açıklanabilir.  Bazı ortak belirtiler gözleniyorsa sağlık uzmanına giderek gerekli testlerle tanı için süreç hızlandırılabilir. Peki, hipoglisemi olduğunu gösteren belirtiler nelerdir? [1]

●      Sık ve çok yemek yeme isteği sonucunda kilo alma,

●      Kandaki glikoz seviyesinin düşmesi sonucunda sinirli ruh hali

●      Yemeklerden hemen sonra uyuma, uzanma isteği

●      Hareket etmeme eğilimi, yürümekten ve hareket etmekten kaçınma hali

●      Soğuk terleme

●      Bitkin hissetme

●      Soluk beniz

●      Bulantı

●      Anksiyete

●      Bilinç bulanıklığı

●      Konuşma kaybı

Reaktif Hipoglisemi Nasıl Geçer?

Öncelikle reaktif hipogliseminin bir hastalık olarak tanımlanmadığının altını çizmekte fayda var. Burada yoğun karbonhidrat ve şekerce zengin beslenmenin neden olduğu bir durum söz konusudur.[2] Dolayısıyla Reaktif hipoglisemiye neden olan yaşam tarzını ya da alışkanlıkları değiştirmek, durumu değiştirebilir. En önemlisi diyabete doğru giden seyri de değiştirebilir. Ancak burada reaktif hipoglisemi tanısı için kan testlerinin yapılması ve sürekli izleme çok önemlidir.

Reaktif hipoglisemi tedavisi arayışında üç noktanın altını çizmekte fayda var:[3]

●      Lifli beslenme , basit karbonhidratları bırakıp kompleks karbonhidratları tercih etmek

●      Egzersizi alışkanlık haline getirmek

●      Düzenli olarak kanda şeker ölçümü ve izleme

Reaktif hipoglisemik kişi, gün boyu kandaki şeker düzeyini gözlem altında tutarak günlük beslenme ve egzersiz düzenlemesini yapabilir. Bu amaçla kendi kendine şeker ölçümü yapan cihazlar büyük bir kolaylık sunar.

Reaktif Hipoglisemik Kişiler ve Evde Şeker Ölçümü

Eğer hipoglisemi tanısı konulmuşsa, diyabetlinin düzenli olarak kanda şeker ölçümü yapması ve bunu sağlık uzmanı ile paylaşması gerekir. Bu amaçla pek çok diyabetliye evde glukoz ölçümü cihazı önerilir.[4] Ancak geleneksel evde şeker ölçüm cihazları, parmaktan kan alma ile ölçüm yapar. Bu cihazları kullanmak genellikle çok kolay değildir. Diğer yandan parmak delmek ve bunun verdiği acı hissi rahatsız edicidir.

FreeStyle Libre ile 14 gün boyunca sürekli kullanımla eksiksiz bir glisemik tablo elde edebilirsiniz. Diyabet farkındalığı için sürekli izleme çok önemlidir. Gün içindeki tüm aktivitelerinizin şekerinize yansımasını FreeStyle Libre ile görebilirsiniz.