Diyabetin kontrolünde iyi beslenmenin rolü, başroldür. Diyabetli kişilerin diyeti zorluklarla dolu ve tatsız bir diyet değil aksine besleyici gıdalarla dolu, düşük yağ ve karbonhidrat içeriğine sahip, meyve, sebze içeren ve tam tahıl ağırlıklı bir beslenme planıdır. Bu nedenle diyabet tanısı koyulmuş kişilerin buna uygun bir beslenme planın olması ve buna uymaları önemlidir.[1] Peki, diyabetlinin beslenme planı nasıl olmalı?

Diyabet ve Sağlıklı Beslenme Planları

Diyabetli için sağlıklı beslenme, aslında diyabetin tedavi yöntemlerinden biridir. Çünkü bir hastalıktan çok sonuç olan diyabet için iyi beslenme ve egzersizle süreç değiştirilebilir. Diyabet tedavisinin amacı da kan şekeri düzeyini, normal sınırlar içerisinde tutarak, kısa veya uzun dönemde oluşabilecek sağlık sorunlarını önlemek bazen de  geciktirmektir.[2] Beslenme planı hazırlarken aşağıdakilere dikkat etmek gerekir:[1]

●     Kan şekerinin hızlı bir şekilde yükselmesine neden olan şeker ve şeker içeren yiyecekler ile kilo aldıran yağ ve yağlı yiyeceklerden uzak durulmalı.

●     Az yemek yenilmesi önemli ama ve sık öğün yapmak ve aç kalmamak gerekiyor.

●     Zeytinyağı gibi sağlıklı yağları tercih edin. Badem, ceviz gibi kabuklu yemişler ara öğünleriniz için yanınızda bulunsun.

●     Hazır, paketlenmiş gıdada bulunan trans yağları tüketmeyin.

●     Ana öğünden önce salata veya çorba tüketin.

●     Yemeklerinizi daha fazla çiğneyin.

●     Gün içerisinde tükettiğiniz su miktarını arttırın.

Diyabetlilerin Beslenme Konusunda Yaptığı Hatalar

●     Çok sık yapılan yanlışlardan biri, insülin enjeksiyonunu yaptıktan hemen sonra beslenmektir. Bu, öğünden sonra kan şekerinin hızla yükselmesine neden olur.[2]

●     Açlık hissi oluşmadığı için ara öğünlerin yapılmaması da yine diyabetlilerin yaptığı beslenme hataları arasındadır. Diyabetik kişi, acıkmayı beklemeden öğün almalıdır.[2]

Diyabetlinin Atıştırmalık Planı Olmalı

Diyabette ani kan şekeri yükselmesi kadar karbonhidrat tüketimini azaltmaya bağlı olarak ani kan şekeri düşmesi riski de bulunur.[2] Bu nedenle hekim tavsiyesi esas olmakla birlikte, diyabetlinin yanında sürekli olarak atıştırmalıklar bulundurması önerilir. Bu amaçla kol çantasına sığabilecek boyutta kapaklı bir saklama kabı edinip yanınıza cips, kraker yerine kuruyemiş, tatlı olarak reçel, marmelat yerine kuru kayısı, kuru incir, hurma gibi tatlılar almayı tercih edebilirsiniz.[1] Aynı atıştırmalık kabını arabanızda da bulundurabilir, torpido gözüne birkaç tane şekerleme ekleyebilirsiniz.

Yüzde solukluk, terleme, çarpıntı, huzursuzluk, konsantrasyon güçlüğü, açlık, yorgunluk, hırçınlık, titreme, güçsüzlük, baş dönmesi, baş ağrısı, karın ağrısı, bulantı, sarhoş gibi hissetme gibi hipoglisemi belirtileri hissettiğinizde bu atıştırmalıklar, kolay ulaşabileceğiniz yerlerde olmalı.[1],[3]

Diyabetli Çocuklarda Beslenme

Çocukluk çağı diyabetinde beslenme, büyük önem taşır. Üstelik burada yetişkinlerden farklı olarak hem diyabeti kontrol altına almak hem de çocuğun gelişiminin normal seyretmesini amaçlamak söz konusudur, çocuğun büyüme ve gelişmesini sürdürecek ve istenen kan şekeri düzeyini koruyacak beslenme planı oluşturulmalıdır. Diyabetli çocuklarda beslenme planı, çocuğun yaşına uygun gelişmesini sağlamak, kan şekerinin düşmesini ve uzun süreli yükselmesini önlemek, ayrıca diyabetin uzun dönem zararlarından çocukları korumak gibi hedeflerle hazırlanır. Diğer yandan çocuklarda hipoglisemi varsa, çocukta da yetişkinlerdeki gibi kendindeki belirtileri hissederek durumu anlayamama ihtimaline karşı, hem çocuklar hem de aileleri hipoglisemi ve hiperglisemi belirtilerini öğrenmelidir. Bu durum karşısında da ailenin dikkatli olması ve sık sık kanda şeker ölçümü yapılması önemlidir.[4] Peki, küçük çocukların şekerini ölçmenin kolay yolu yok mu?

Çocukların kan şekerini parmak delmeden ölçmek…

Diyabetli çocukların da yetişkinler gibi gün içinde belirli aralıklarla kandaki şeker seviyelerini ölçmeleri daha doğrusu sürekli kan şekeri takibi yapmaları gerekir. Ancak küçük bir çocuğun gün içinde birkaç kere parmağını delmek, kan almak ve ölçüm yapmak hem duygusal açıdan hem de fiziksel olarak son derece zorlayıcıdır. Peki, çocuklar hissetmeden kan şekeri ölçümü yapan cihaz var mı?

FreeStyle Libre sürekli şeker ölçüm cihazı ile çocukların gün içinde hissetmeyeceği şekilde şeker seviyelerini ölçmek mümkün. Sürekli şeker ölçümünde FreeStyle Libre çocuklar için de süreci kolay ve konforlu kılıyor. Kola takılan bir sensör ve sensörü okutacak bir okuyucu ya da mobil uygulama ile gün boyu, onlar hissetmeden interstisyel sıvıdaki glukoz seviyesi ölçülüyor. Son 8 saatin verileri sensörde gözleniyor. Ayrıca 90 güne kadar veriler tutulup grafiklerle ifade ediliyor.[5]  Böylece diyabetli çocuğun ve ailesinin farkındalığı artıyor, süreci kontrol etmeleri kolaylaşıyor. Zira, çocuklarda diyabet yönetiminde ailenin rolü çok büyük.