Dostawa oczekiwana w 2-3 dni robocze
Bezpieczne płatności
Koszyk jest pusty
Chcesz kupować nasze produkty?
Zapoznaj się z naszym czujnikiem FreeStyle Libre 2 lub pakietem startowym i dodaj go do koszyka.
Pierwsze objawy cukrzycy mogą być na tyle niepozorne, że chorzy często przez długi czas nie zdają sobie sprawy, że coś im dolega, dopóki podczas rutynowych badań nie okaże się, że poziom glukozy we krwi jest zbyt wysoki. Na jakie objawy należy zwrócić uwagę, aby rozpoznać zaburzenia gospodarki węglowodanowej i w porę rozpocząć leczenie? Dowiedz się więcej z artykułu!
Spis treści
Cukrzyca to choroba metaboliczna, charakteryzująca się przewlekłą hiperglikemią, czyli wysokim poziomem cukru we krwi. U osób zdrowych stężenie glukozy na czczo utrzymuje się na poziomie między 70 a 99 mg/dl, a dwie godziny po spożytym posiłku wynosi ok. 140 mg/dl.
Cukrzyca nie jest jedną jednostką chorobową, ale raczej grupą schorzeń o różnorodnej etiologii. Podstawowy podział cukrzycy obejmuje cukrzycę typu 1 i typu 2, a także cukrzycę ciążową. Cukrzycę typu 2 można dodatkowo podzielić na: wielogenową i monogenową, a tę ostatnią na: cukrzycę MODY, cukrzycę noworodkową czy cukrzycę mitochondrialną [5]. Istnieje również pojęcie cukrzycy wtórnej, która jest wynikiem innych problemów zdrowotnych lub przyjmowanych leków [6].
Poszczególne typy choroby różnią się między sobą mechanizmem powstawania oraz czynnikami, które je determinują. Cukrzyca typu 1 związana jest z uszkodzeniem komórek beta trzustki, które w ludzkim organizmie odpowiadają za wytwarzanie insuliny. U podstaw rozwoju tej choroby leży proces autoimmunologiczny zachodzący w organizmie, czyli agresja układu odpornościowego w stosunku do własnych komórek. Cukrzyca typu 2 wynika ze zmniejszenia wrażliwości tkanek na insulinę oraz nieprawidłowej produkcji insuliny przez trzustkę. Przyczynia się do tego w głównej mierze styl życia, ale pewną rolę odgrywają też czynniki genetyczne.
Wśród przyczyn cukrzycy wymienia się zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. W zależności od typu schorzenia do jego rozwoju mogą się przyczyniać odmienne geny. Czynniki środowiskowe mają największy wpływ na rozwój cukrzycy typu 2. Świadczy o tym fakt, że choroba ta bardzo często współwystępuje z otyłością, zwłaszcza gdy towarzyszy jej nadmierne odkładanie się tkanki tłuszczowej w obrębie brzucha.
Do czynników ryzyka cukrzycy typu 2 należą:
W przypadku cukrzycy typu 1 wpływ czynników środowiskowych nie jest tak oczywisty. Wśród przypuszczalnych przyczyn cukrzycy typu 1 znajdują się m.in.:
Rozwój cukrzycy ciążowej jest często niezależny od stylu życia, a wynika z indywidualnej reakcji na wzrost hormonów ciążowych – estrogenów, progesteronu, laktogenu łożyskowego. Dodatkowo ryzyko wystąpienia hiperglikemii w ciąży nasilają czynniki związane ze stylem życia: nadmierna tkanka tłuszczowa, niska aktywność fizyczna, nadciśnienie tętnicze, a także wiek oraz rodzinne obciążenie cukrzycą.
Cukrzyca typu 1 jest wynikiem autoimmunologicznego uszkodzenia komórek beta trzustki i charakteryzuje się szybko postępującą hiperglikemią. Objawy choroby ujawniają się bardzo szybko i mają intensywny charakter. Ten typ cukrzycy diagnozowany jest najczęściej u ludzi młodych, w tym dzieci, w wielu przypadkach jeszcze przed ukończeniem piątego roku życia.
Do pierwszych objawów cukrzycy typu 1 należą: uczucie wzmożonego pragnienia, wielomocz, suchość w ustach, nadmierny apetyt, nagła utrata masy ciała. Osoby chore na ten rodzaj cukrzycy wymagają często hospitalizacji po zdiagnozowaniu schorzenia, aby wyregulować poziom cukru we krwi oraz dobrać odpowiednie leczenie.
Pacjenci z cukrzycą typu 1 często też już na początku choroby odczuwają objawy hipoglikemii: drżenie rąk, niepokój, wzmożoną potliwość, kołatanie serca, wzrost ciśnienia. Jest to sytuacja niebezpieczna, ponieważ może doprowadzić do omdlenia, a nawet śpiączki cukrzycowej. Właśnie dlatego tak ważne jest, aby wszelkie niepokojące objawy konsultować z lekarzem. Szybka diagnoza i podjęcie leczenia u chorych na cukrzycę typu 1 pozwala uniknąć groźnych komplikacji związanych z niedocukrzeniem.
Mechanizm powstawania cukrzycy typu 2 związany jest z obniżoną wrażliwością organizmu na działanie insuliny. Oporność tkanek na ten hormon powoduje zwiększenie poziomu glukozy we krwi. Zanim jednak dojdzie do rozwoju pełnoobjawowej cukrzycy typu 2, w większości przypadków najpierw występuje insulinooporność, która może utrzymywać się nawet przez 10–15 lat, zanim pojawią się typowe objawy [1]. W odpowiedzi na insulinooporność organizm najpierw wytwarza nadmierną ilość insuliny, a po wyczerpaniu się możliwości produkcji tego hormonu przez trzustkę – niewielkie jego ilości. U niektórych osób ze stanem przedcukrzycowym występuje hipoglikemia reaktywna (spadek cukru we krwi) 2–3 godziny po posiłku, wynikająca z zaburzonego metabolizmu insuliny, która objawia się podobnie jak u diabetyków typu 1. Jeśli taki stan utrzymywany jest przez dłuższy czas, dochodzi do rozwoju cukrzycy typu 2.
Cukrzyca typu 2 na początku zwykle przebiega bezobjawowo lub objawy są na tyle subtelne, że trudno je skojarzyć z cukrzycą. Do sygnałów ostrzegawczych, na które powinniśmy zwrócić uwagę, należą:
Na cukrzycę ciążową mogą zachorować zarówno kobiety, które przed zajściem w ciążę miały zdiagnozowany inny typ cukrzycy, jak i te, które były zupełnie zdrowe.
Początki cukrzycy ciążowej mogą być zupełnie nieodczuwalne przez przyszłą mamę, a już niewielka hiperglikemia może mieć niekorzystny wpływ na rozwój płodu, dlatego tak ważne jest regularne badanie poziomu cukru w ciąży. Pierwsze oznaczenie glukozy na czczo powinno zostać wykonane już kilka tygodni po zapłodnieniu. U kobiet z grupy ryzyka od razu po stwierdzeniu ciąży wykonuje się też doustny test tolerancji glukozy (OGTT).
Diagnostyka cukrzycy ciążowej odbywa się, zanim pojawią się pierwsze objawy hiperglikemii. Nie zawsze jednak się to udaje. Na co należy zwrócić uwagę? Niektóre objawy cukrzycy mogą przypominać typowe objawy ciążowe, np. częste oddawanie moczu, nadmierne pragnienie czy wzmożony apetyt. Dodatkowo mogą wystąpić infekcje dróg moczowo-płciowych oraz wzrost ciśnienia tętniczego. Każdy niepokojący objaw w ciąży należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem prowadzącym, aby w razie rozwoju cukrzycy jak najszybciej wdrożyć leczenie i zapobiec powikłaniom, które stanowią zagrożenie zarówno dla mamy, jak i dla dziecka.
Źle dobrane leczenie cukrzycy, nieprzestrzeganie zaleceń lekarskich, brak terapii lub długotrwałe utrzymywanie się hiperglikemii może doprowadzić do wystąpienia poważnych powikłań. Najczęstsze skutki niewyregulowanej cukrzycy typu 1 i 2 to:
Do powikłań cukrzycy ciążowej należą:
Chociaż cukrzyca jest chorobą nieuleczalną (z wyjątkiem cukrzycy ciążowej, która najczęściej mija po urodzeniu dziecka), to bardzo istotne jest jej wczesne rozpoznanie. Dzięki temu można szybko wdrożyć leczenie, opanować chorobę, doprowadzić do jej remisji, a także zapobiec powikłaniom.
Pierwszym badaniem, jakie wykonuje się w ramach diagnostyki cukrzycy, jest oznaczenie glikemii przygodnej, której wynik ≥ 200 mg/dl jest podstawą do rozpoznania cukrzycy. Zaburzenia tolerancji glukozy diagnozuje się również na podstawie dwukrotnego pomiaru stężenia glukozy we krwi na czczo w godzinach porannych – dwa wyniki ≥ 126 mg/dl są podstawą do rozpoznania cukrzycy. Przydatnym badaniem, którego wykonanie również zalecane jest przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne w celu rozpoznawania i monitorowania cukrzycy, jest hemoglobina glikowana (HbA1c), czyli wartość, która odpowiada średniemu stężeniu glukozy we krwi z ostatnich dwóch–trzech miesięcy. Wartość równa lub wyższa niż 6,5% jest podstawą do rozpoznania cukrzycy. Jeśli wyniki tych badań nie są jednoznaczne, a u chorego występują objawy cukrzycy, lekarz zleca tzw. krzywą glukozową, czyli doustny test tolerancji glukozy (ang. Oral Glucose Tolerance Test – OGTT), na który składają się trzy pomiary stężenia cukru we krwi: na czczo oraz w pierwszej i drugiej godzinie po spożyciu 75 g glukozy. Jeśli glikemia w 120. minucie OGTT wynosi powyżej 200 mg/dl, u pacjenta diagnozuje się cukrzycę [5].
Cukrzyca typu 1 wymaga podaży insuliny z zewnątrz w postaci wstrzyknięć za pomocą specjalnych penów lub pompy insulinowej. Taki sposób leczenia jest konieczny, ponieważ organizm diabetyka nie jest w stanie samodzielnie wytworzyć odpowiedniej ilości hormonu obniżającego stężenie glukozy we krwi. W przypadku cukrzycy typu 2 leczenie zazwyczaj polega na przyjmowaniu leków przeciwcukrzycowych. Dopiero po latach trwania choroby, gdy dochodzi do całkowitego zaprzestania produkcji insuliny przez trzustkę, wdrażana jest u chorego insulinoterapia. Ponieważ w ciąży nie zaleca się podawania leków przeciwcukrzycowych ze względu na ich potencjalną szkodliwość dla płodu, najczęściej stosuje się leczenie dietą, a jeśli to nie wystarcza – insuliną.
Ważnym elementem leczenia każdego rodzaju cukrzycy jest codzienna samokontrola glikemii, którą należy wykonywać kilka, a nawet kilkanaście razy w ciągu doby. Dzięki temu chory na bieżąco pozyskuje informacje, jak jego organizm reaguje na lek, posiłek czy aktywność fizyczną, a w razie nieprawidłowości może szybko i odpowiednio zadziałać. Z tego względu wygodnym rozwiązaniem są systemy ciągłego monitorowania glikemii. Równie ważne są regularne badania laboratoryjne i kontrole lekarskie.
Bibliografia:
Redakcja: Agencja Musqo
ADC-100081 v1.0
Dzięki temu nie przegapisz nowych artykułów i zdrowych przepisów
Za chwilę zostaniesz przekierowany na stronę, która może nie należeć do firmy Abbott.
Ta strona przeznaczona wyłącznie dla mieszkańców Polski. Jeśli jesteś rezydentem innego kraju, skontaktuj się z lokalnym oddziałem firmy Abbott.
Śledź Nas