Het begrijpen en overwinnen van het stigma rond diabetes 

Het stigma rond diabetes is een complex probleem dat wordt gekenmerkt door negatieve percepties en attitudes ten opzichte van mensen met diabetes. Het kan veel invloed hebben op het mentale, emotionele, sociale en fysieke welzijn van mensen met diabetes. 

Laten we beginnen bij het begin, het moment dat iemand de diagnose diabetes krijgt. De leeftijd van de diagnose varieert per type diabetes. Gemiddeld wordt type 1 diabetes gediagnosticeerd op 31-jarige leeftijd, terwijl type 2 diabetes gemiddeld op 55-jarige leeftijd wordt vastgesteld¹.

Men geeft aan, na de diagnose, verschillende emoties te ervaren zoals frustratie, boosheid, schuldgevoel en in de meeste gevallen angst. Hoewel het delen van het nieuws met dierbaren enige troost kan bieden, voelen mensen met diabetes zich vaak niet begrepen door hun omgeving.

Diabetesmanagement in het dagelijks leven kan uitdagend zijn, niet alleen vanwege de fysieke eisen maar ook vanwege de emotionele last. Terwijl sommige mensen met diabetes zich comfortabel voelen bij het managen van hun aandoening in het openbaar, voelen anderen zich ongemakkelijk en schamen ze zich wanneer ze insuline injecteren of een vingerpriktest uitvoeren in het bijzijn van anderen. Ze vrezen vaak oordelen, ongewenste vragen en blikken uit hun omgeving. 

Eén op de vijf ondervraagden² met diabetes geeft aan kwetsende opmerkingen te hebben gehoord, zoals “Jij mag geen gebakje want je hebt suiker, zal ik een bakje komkommer voor je neerzetten?” of “Hij heeft het aan zichzelf te danken. Dan had hij maar beter moeten opletten. Niet zo veel suiker moeten eten.” Deze opmerkingen komen vaak voort uit de misvatting dat diabetes de "eigen schuld" van het individu is of het resultaat van een slechte leefstijl. Wat zorgwekkend is, is dat het algemene publiek zich niet bewust is van deze vooroordelen. Mensen met diabetes ervaren deze opmerkingen vaak als onbedoeld, voortkomend uit een gebrek aan begrip en bewustzijn over hun aandoening.

Ondanks de angst voor oordelen voelen de meesten zich niet beperkt door deze misvattingen en blijven ze zich richten op wat hen gelukkig maakt. Ze geven aan het gevoel te hebben dat diabetes hun sociale leven niet beïnvloedt.

De algemene bevolking heeft vaak een gebrek aan kennis over diabetes. Dit wordt duidelijk wanneer mensen wordt gevraagd naar risicofactoren voor type 1 en type 2 diabetes, zoals genetica, leeftijd, gewicht, alcoholgebruik en het immuunsysteem. Velen zijn niet in staat om type 1 en type 2 diabetes van elkaar te onderscheiden. Opvallend is ook dat bijna 30% van de ondervraagden aanneemt dat tot driekwart van de mensen met diabetes overgewicht heeft. De meesten geven toe dat ze niet actief informatie over diabetes opzoeken maar in plaats daarvan vertrouwen op mensen uit hun omgeving met de aandoening als hun voornaamste informatiebron.

Om deze misvattingen te bestrijden en het stigma te verminderen, is het essentieel om het publiek voor te lichten over diabetes. We moedigen iedereen aan om betrouwbare bronnen te raadplegen en informatie op te zoeken om meer te leren over diabetes en hoe je op een respectvolle manier erover kunt praten. 

Een betere voorlichting zou niet alleen moeten focussen op diabetes zelf, maar ook op de taal die wordt gebruikt om de aandoening te bespreken. Zowel mensen met als zonder diabetes zijn het ermee eens dat taal een significante impact heeft op het in stand houden van misvattingen en het versterken van stigma. Door deze misvattingen aan te pakken, kunnen we een meer inclusieve omgeving creëren voor mensen met diabetes waarin ze zich gesteund voelen. Meer informatie kun je lezen in het artikel De impact van taal en op de website van het Diabetes Fonds: Veel voorkomende misvattingen over diabetes. 

Afbeeldingen zijn alleen voor illustratieve doeleinden. Geen echte patient of gegevens. 

1. Bron: Diabetes Fonds, https://www.diabetesfonds.nl/over-diabetes/diabetes-in-het-algemeen/diabetes-in-cijfers, geraadpleegd op 28 Juni 2024.
2. Bron: marktonderzoek uitgevoerd door Ipsos Nederland in April 2024. Data beschikbaar, Abbott.

ADC-94151 v1.0 07/24